Alıntı:
Bir Edip 18 Temmuz 2024, 16.47 tarihli paylaşımdan.
mücbir'den daha ziyade mecbur ve türevlerini kullanıyoruz günlük hayatta. mecburî (yön), mecburen, mecburiyet gibi. gençliğe hitabe'de "cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş..." şekliyle geçer.
yeri gelmişken bir buraya bir parantez açmak lazım. dili bizim kadar hor kullanan ikinci bir millet yoktur sanırım. 90-100 yıl önce yazılan bir hitabeyi, bir marşı anlamaktan ne kadar uzak bugünkü neslimiz. kelimeler canlıdır, doğar, yaşar ve ölürler. ama bu süreç, bizdeki kadar acımasız olmaz. hele ki belli dönemlerde dilde sadeleşme adı altında öyle kıyımlar yaşanmış ki anlaşılır gibi değil.
ceberut diye bir kelime daha var aynı kökten. hatta bir mezhep olan cebriye kelimesinin kökü de yine mücbirle aynıdır.
cebir (bir ilim dalı) de aynı kökten geliyor. ama aralarında nasıl bir akrabalık vardır, bulamadım.
arapçanın kelime türetme kalıplarına biraz vâkıf olan biri dilimize arapçadan geçmiş kelimelerin akrabalık ilişkilerini rahatlıkla bulabilir. bu da bir kelime öğrenirken aynı anda 5-10 kelimeyi daha öğrenmek demektir.
mücbir'den daha ziyade mecbur ve türevlerini kullanıyoruz günlük hayatta. mecburî (yön), mecburen, mecburiyet gibi. gençliğe hitabe'de "cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş..." şekliyle geçer.
yeri gelmişken bir buraya bir parantez açmak lazım. dili bizim kadar hor kullanan ikinci bir millet yoktur sanırım. 90-100 yıl önce yazılan bir hitabeyi, bir marşı anlamaktan ne kadar uzak bugünkü neslimiz. kelimeler canlıdır, doğar, yaşar ve ölürler. ama bu süreç, bizdeki kadar acımasız olmaz. hele ki belli dönemlerde dilde sadeleşme adı altında öyle kıyımlar yaşanmış ki anlaşılır gibi değil.
ceberut diye bir kelime daha var aynı kökten. hatta bir mezhep olan cebriye kelimesinin kökü de yine mücbirle aynıdır.
cebir (bir ilim dalı) de aynı kökten geliyor. ama aralarında nasıl bir akrabalık vardır, bulamadım.
arapçanın kelime türetme kalıplarına biraz vâkıf olan biri dilimize arapçadan geçmiş kelimelerin akrabalık ilişkilerini rahatlıkla bulabilir. bu da bir kelime öğrenirken aynı anda 5-10 kelimeyi daha öğrenmek demektir.
