Cahit Sıtkı Tarancı’nın Bestelenmiş Şiirleri

Bu yazıda Cumhuriyet Dönemi’nin usta şairlerinden Cahit Sıtkı Tarancı‘nın bestelenmiş şiirleri yer alıyor. Bir önceki yazıda Attila İlhan‘ın bestelenmiş otuz şiirini derlemiştim. Ama bu kadar yorulmamıştım. Cahit Sıtkı şiirlerinden yapılmış şarkılara ulaşmak kolay olmadı ama değdi.

Bazı şarkıları ben de ilk defa dinledim. Açık söylemek gerekirse bazı besteleri sevmedim. Derleme yaparken bir şey dikkatimi çekti. Memleket İsterim şiiri çok bilinen bir şiir olmasına (ve Onur Akın gibi ünlü bir sanatçı seslendirmiş olmasına) rağmen incelediğim sayfaların hiçbirinde bu şiire ve bestesine dair bilgi görmedim.

1. Kara Sevda

Fatih Kısaparmak (Kara Sevda)

Bir kere sevdaya tutulmaya gör;
Ateşlerde yandığının resmidir.
Aşık dediğin, Mecnun misali kör;
Ne bilsin alemde ne mevsimidir.

Dünya bir yana, o hayal bir yana;
Bir meşaledir pervaneyim ona.
Altında bir ömür döne dolana
Ağladığım yer penceresi midir?

Bir köşeye mahzun çekilen için,
Yemekten içmekten kesilen için,
Sensiz uykuyu haram bilen için,
Ayrılık ölümün diğer ismidir

2. Memleket İsterim

Onur Akın (Memleket İsterim)

Memleket isterim
Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun;
Kuşların çiçeklerin diyarı olsun.

Memleket isterim
Ne başta dert, ne gönülde hasret olsun;
Kardeş kavgasına bir nihayet olsun

Memleket isterim
Ne zengin fakir ne sen ben farkı olsun;
Kış günü herkesin evi barkı olsun.

Memleket isterim
Yaşamak, sevmek gibi gönülden olsun;
Olursa bir şikayet ölümden olsun.

3. Abbas

Fatih Kısaparmak (Abbas)
Hüsnü Arkan (Abbas)

Haydi abbas, vakit tamam;
Akşam diyordun işte oldu akşam.
Kur bakalım çilingir soframızı;
Dinsin artık bu kalp ağrısı.
Şu ağacın gölgesinde olsun;
Tam kenarında havuzun.
Aya haber sal çıksın bu gece;
Görünsün şöyle gönlümce.
Bas kırbacı sihirli seccadeye,
Göster hükmettiğini mesafeye
Ve zamana.
Katıp tozu dumana,
Var git,
Böyle ferman etti Cahit,
Al getir ilk sevgiliyi Beşiktaş’tan;
Yaşamak istiyorum gençliğimi yeni baştan.

4. Otuz Beş Yaş

Hümeyra (Otuz Beş Yaş)

Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder.
Dante gibi ortasındayız ömrün.
Delikanlı çağımızdaki cevher,
Yalvarmak, yakarmak nafile bugün,
Gözünün yaşına bakmadan gider.

Şakaklarıma kar mı yağdı ne var?
Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz?
Ya gözler altındaki mor halkalar?
Neden böyle düşman görünürsünüz,
Yıllar yılı dost bildiğim aynalar?

Zamanla nasıl değişiyor insan!
Hangi resmime baksam ben değilim.
Nerde o günler, o şevk, o heyecan?
Bu güler yüzlü adam ben değilim;
Yalandır kaygısız olduğum yalan.

Hayal meyal şeylerden ilk aşkımız;
Hatırası bile yabancı gelir.
Hayata beraber başladığımız,
Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir;
Gittikçe artıyor yalnızlığımız.

Gökyüzünün başka rengi de varmış!
Geç fark ettim taşın sert olduğunu.
Su insanı boğar, ateş yakarmış!
Her doğan günün bir dert olduğunu,
İnsan bu yaşa gelince anlarmış.

Ayva sarı nar kırmızı sonbahar!
Her yıl biraz daha benimsediğim.
Ne dönüp duruyor havada kuşlar?
Nerden çıktı bu cenaze? ölen kim?
Bu kaçıncı bahçe gördüm tarumar?

Neylersin ölüm herkesin başında.
Uyudun uyanamadın olacak.
Kim bilir nerde, nasıl, kaç yaşında?
Bir namazlık saltanatın olacak,
Taht misali o musalla taşında.

5. Gün Eksilmesin Penceremden

Yaşar Özel (Ne Doğan Güne Hükmüm Geçer)
Selva Erdener (Gün Eksilmesin Penceremden)

Ne doğan güne hükmüm geçer,
Ne halden anlayan bulunur;
Ah aklımdan ölümüm geçer;
Sonra bu kuş, bu bahçe, bu nur.

Ve gönül Tanrısına der ki:
– Pervam yok verdiğin elemden;
Her mihnet kabulüm, yeter ki
Gün eksilmesin penceremden!

6. Hatıralar

Ahmet Kadri Rizeli (Hatıralar)
Canan Sezgin Geylan (Bilmem Ki Hâtıralar Ne İstersiniz Benden)

Bilmem ki hâtıralar,
Ne istersiniz benden,
Gelir gelmez sonbahar?

Bu kanad çırpış neden?
Cama vuracak ne var
Ey eski hâtıralar

Sanmayın güller açar,
Bülbül değildir öten;
Bu rüzgâr başka rüzgâr.

Ne istersiniz benden,
Bilmem ki hâtıralar,
Gelir gelmez sonbahar?

7. Sanatkârın Ölümü

Alaettin Yavaşça (Gitti Gelmez Bahar Yeli)

Gitti gelmez bahar yeli;
Şarkılar yarıda kaldı.
Bütün bahçeler kilitli;
Anahtar Tanrıda kaldı

Geldi çattı en son ölmek.
Ne bir yemiş, ne bir çiçek;
Yanıyor güneşte petek;
Bütün bal arıda kaldı.

8. Madem ki Vakit Akşam

Kemal Caner (Madem ki Vakit Akşam)
İsmet Nedim (Madem ki Vakit Akşam)

Mademki vakit akşam,
Madem ne evim barkım,
Ne de bir tek âşinam,
Açılsın gizli sofram
Gelsin kadehte rakım
Dostum, neşem ve şarkım
Madem ki vakit akşam

9. Hatıralar

Hilal Çelebi (Bu Tatsız Akşam Saatinde)

Bu tatsız akşam saatinde,
Görünmez kanatlarınızla,
Cama vurmayın hâtıralar.

Sessizliğine doymadığım
O eski saatleri, yeni
Baştan kurmayın hâtıralar.

Suda yıldızlara uyarak,
Siz de uzaktan, bir çakıp bir
Sönüp durmayın hâtıralar.

Bu tatsız akşam saatinde,
Başımda pervaneler gibi
Dönüp durmayın hâtıralar…

Aşağıdaki şiirler Vikipedi’nin Cahit Sıtkı Tarancı sayfasında bestelenmiş olarak görünüyor. Ancak çok aramama rağmen internet ortamında şiirlerin şarkılarını bulamadım. Aramaya devam ediyorum. Bulunca Youtube çalma listesine bunları da dâhil edeceğim.

10. Felekten Bir Gece

Yorum: ? (Felekten Bir Gece)

Dünya gözüyle görsek murada ermek nedir!
Sen olsan, ben olsam, felekten bir gece olsa!
Unutup ağarmayı tanyeri kırk yılda bir,
Ortalık ay ışığı, etraf bağ bahçe olsa!

İkimiz de bu sevinçle uçar gibi desem,
Su boyunda, söğüt altında, baş başa mahrem,
Hazdan ürperdiğimiz, mest olduğumuz o dem,
Varlık beraber çözdüğümüz bilmece olsa!

11. Bir Güzel

Yorum: ? (Bir Güzel Bilirim Bir Daha Bilmem)

Bir güzel bilirim, bir daha bilmem
Onda gör cilve nedir, eda nedir
Öyle satar kendini dirhem dirhem
Ondan bu gönül deli divanedir

Nerden çattım böylesi bir güzele
Netsem, neylesem o kız geçmez ele
Kaptırdım kendimi bir kere sele
Bana sor dalga nedir, kaya nedir

Gündüz işimde beni şaşkın eder
Gece düşümde beni çılgın eder
Ayrılığı başımdan aşkın eder
Bir sevda ki yanmaktan başka nedir?

12. Aşkımız

Yorum: ? (Zulmü Pek Çok İnsafı Az)

Zulmü pek çok insafı az
Hayata karşı aşkımız
Ne etseler ki çatlamaz
Bir sabır taşı aşkımız

Samanlık seyran dediğin
Aşkımız aşk ile zengin
Dünyada her güzelliğin
Yol arkadaşı aşkımız.

Alın yazım alın yazın
Yıldızım oldu yıldızın
Temeli sağlığımızın
Her şeyin başı aşkımız

13. Bahar Geliyor

Yorum: ? (Bahar Geliyor)

Damlardaki kar, saçaklardaki buz ,
Kanı kaynayan suya dar geliyor.
Haberin var mı? Oluklardan
Akan su sesinde bahar geliyor.

Duy güneyden estiğini rüzgarın;
Göreceksin neler olacak yarın.
Yuvada çırpınan yavru kuşların
Uçmak hevesinde bahar geliyor.

14. Anacığım

Yorum: ? (Anacığım)

Bir gün sılaya geldiğimde,
Bir şeyler sezersen halimde,
Hiç şaşmayasın anacığım.
Başımı koyup dizlerine,
Uzun uzun ağlayacağım
Bütün insanların yerine

15. Kış Gecesi Rüyası

Yorum: ? (Buldum Buldum Yıllardır Kaybettiğim Aynayı)

Buldum buldum yıllardır kaybettiğim aynayı
İşte en yaman çağımda ben yirmi yaşımda
Çok var böyle tozpembe görmemiştim dünyayı
Yeniden kavak yelleri esiyor başımda.

Mektepten kaçtığım o şahane günlerdeyim
Daha ne derdi ne mihneti kapımı çalmış
Hiçbir ders girmiyorsa kafama ben n’eyleyim
Tam imtihan zamanı beni bir sevda almış.

Benim kumarda kaybettiğimi hayra yoran
Aşkıyla avare olduğum komşu güzeli
Kalbim atıyor elim titriyor heyecandan
Alemde ilk aşk mektubumu yazdığım belli.

Hangi suya dalıp çıktın ki böyle güzelsin
Kulun köpeğin olurum kapında istesen
Tutkun gözümde gözümde Leyla’ya
Şirin’e bedelsin sen kısmetim, nasibim, başımın devleti sen.
(…)

16. Aynalarda Gece

Gülden Özsoy (Aynalarda Gece)

O biten günle beraber
Aynalarda gece olmuş;
Onlar, onlar ki geceleyin,
Gurbete düşmüş gibiler,
Sabır, tuttukları yolmuş
Sabaha erişmek için!
O biten günle beraber
Aynalarda gece olmuş.

-O biten gündür.Ne ışık
Ne de renk bıraktı bize;
Boş değil ağladığımız,
Geceler içinde kaldık
Yine kendi kendimize,
Yine öyle yapayalnız.
O biten gündür:Ne ışık,
Ne de renk bıraktı bize.

17. Kırık Kalpler

Timur Selçuk (Kırık Kalpler)

Biz aşkla başı dönmüş iki çocuk,
Bütün bir bahar o çiçek, ben yaprak
Ya Rabbi ne güzel sevişiyorduk,
Dünyayı aşktan ibaret sanarak.

Kim ne karıştı, ne istedi bizden
Göz mü değdi, ne oldu bu sevdaya
Ayırdılar bizi birbirimizden
Hem de göz göre, yürek parçalıya.

Aşktı bizdeki, onlardaki mantık
Onlardan yana çıktı kahpe felek
Birer kalp bıraktılar bize kırık
Ömrümüzce gözyaşı döktürecek…

18. Sevdalı

Mazlum Çimen (İstanbullum)

Gönül sende, göz yolda kaldı;
Ne postacı semtime uğrar,
Ne turnalar selam getirir;
Vefasız çıktın Beşiktaşlım

Katlanmaksa katlanıyorum,
Kimselere belli etmeden.

İyi kötü bir iş tutmuşum;
Acısı tatlısı hep bir.
Ha Ankara, ha Çemişkezek;
Senden uzak olduktan sonra.

Nerde olsa yaşıyor insan;
Nerde olsa bir gün ölmek var.

Sen ilk aşkım, ilk gözağrımsın;
Dünyalara değişmem seni,
Keyfimden uçtuğum oluyor,
Rüyama girdiğin geceler.

Bayram sabahı bile olsa,
Sensiz doğan günü neyleyim!

Daha önceki yazımda Attila İlhan’ın Bestelenmiş Şiirileri‘ne yer vermiştim. Kategorideki yazıların tamamına Bestelenmiş Şiirler başlığından ulaşabilirsiniz.

Bu tür yazıların kusursuz ve eksiksiz olması pek mümkün değil. Bu sebeple ekleme ve düzeltme yapılmasını isterseniz bilgi vermeniz yeterlidir.