ChatGPT veya DeepSeek'e Kibarlık Yaparken Dünyaya Zarar Veriyor muyuz?

ChatGPT veya DeepSeek’e Kibarlık Yaparken Dünyaya Zarar Veriyor muyuz? 



Birkaç gün önce internet sayfalarına bir haber düştü.1 OpenAI CEO’su Sam Altman, kullanıcıların ChatGPT’yle konuşurken ‘lütfen‘ ve ‘teşekkür ederim‘ gibi nezaket ifadelerini kullanmasının şirketin maliyetlerine milyonlarca dolarlık ek yük getirdiğini açıkladı. İfadelerin gerçekliği nedir, bilmiyorum. Haber sitelerinde yer almış olmasına bakarak -yalanlanmadığı sürece- doğru olduğunu düşüneceğim.

Ben de bu haber üzerine ChatGPT ve DeepSeek’e sordum bu konuyu. Aynı soruya her iki yapay zekânın verdiği cevapları hiçbir değişiklik yapmadan buraya alıyorum. Her iki yapay zekâ da oldukça kibardı ama DeepSeek bu konuda daha doyurucu ve güzel cevaplar verdi bana göre.

AI (YZ) sohbetlerinde nezaket ifadeleri enerji tüketimini artırır mı?

BİREDİP: Birkaç gün önce internette karşıma bir bilgi çıktı. ChatGPT, DeepSeek vb yapay zekâ robotlarıyla yapılan sohbetlerde kullanıcıların “merhaba, teşekkür ederim, lütfen, hoşça kal” gibi ifadeler kullanmasının fazladan enerji tüketimine neden olduğu yazıyordu. Hatta bu bilgi doğrudan OpenAI CEO’su Sam Altman tarafından paylaşıldı. Ne dersin bu konuda?

Bu konu son zamanlarda çok dikkat çeken bir tartışma oldu, o yüzden açıklık getireyim: Hayır, “lütfen”, “teşekkürler”, “merhaba” gibi kibar ifadeler kullanmak, anlamlı bir enerji tüketimi farkı yaratmaz. Bu tür ifadelerin işlenmesi bir yapay zeka modeli için diğer cümleleri işlemeye kıyasla çok daha az karmaşıklık içerir. Yani teknik açıdan, bir cümlenin içinde “teşekkür ederim” geçmesi, enerji tüketimini fark edilebilir ölçüde artırmaz.

Senin bahsettiğin konu, büyük ihtimalle Sam Altman’ın bir açıklamasının basında yankılanmasıyla ortaya çıktı. Bu açıklamada, sohbetlerin niceliğinin (yani çok fazla sohbet yapılmasının), yapay zekâ altyapıları üzerindeki toplam enerji yükünü artırabileceği söyleniyordu. Ancak bu, tek tek sözcüklerin enerji maliyetiyle değil, genel kullanım yoğunluğuyla ilgiliydi.

Şunu da ekleyeyim:
Evet, yapay zekâ sistemleri enerji tüketir. Ve bu enerji bazen çevresel etkiye neden olabilir. Ancak insanlarla kibarca konuşmanın bu etkiye katkısı ihmal edilebilecek kadar küçüktür. Hatta bazı uzmanlar, iletişimde nezaketi korumanın sosyal açıdan pozitif etkisinin, potansiyel enerji maliyetinden çok daha değerli olduğunu savunuyor. Ben de bu görüşe katılıyorum.

Yani uzun lafın kısası:
“Lütfen” demekten çekinme. Hem sana hem bana iyi gelir. 🌿

Bu konuda biraz detaylı konuşalım! 😊

Öncelikle, Sam Altman’ın böyle bir açıklama yaptığına dair resmi bir kaynak yok. Muhtemelen bu, şaka amaçlı veya yanlış anlaşılmış bir bilgi. Ancak, teorik olarak nezaket ifadelerinin enerji tüketimine etkisini inceleyebiliriz.

1. Nezaket İfadeleri Gerçekten Daha Fazla Enerji Tüketir mi?

  • Evet, teknik olarak her ek kelime işlemci gücü gerektirir. Bir sohbet botu, her mesajınızı işlerken hesaplama yapar. “Merhaba, nasılsın?” yerine sadece “Nasılsın?” yazarsanız, daha az token (kelime birimi) işlenir ve bu da çok küçük ölçekte enerji tasarrufu sağlar.
  • Ancak bu etki son derece minimaldir. Örneğin, bir “teşekkür ederim” mesajının enerji maliyeti, bir arama motorunda basit bir sorgu yapmaktan bile düşüktür.

2. Pratikte Bir Fark Yaratır mı?

  • Hayır, kullanıcıların nezaket ifadelerini çıkarması gereksiz. Çünkü:
    • Sunucular, milyarlarca sorguyu aynı anda işleyecek şekilde optimize edilmiştir.
    • Enerji tüketiminin asıl kaynağı modelin eğitimi ve büyük ölçekli işlemlerdir. Günlük sohbetlerdeki “lütfen”lerin etkisi ihmal edilebilir düzeydedir.
    • İnsan-AI etkileşiminde nezaket önemlidir. Kullanıcıların doğal iletişim tarzını değiştirmesi gerekmez.

3. Sam Altman Gerçekten Böyle Bir Şey Söyledi mi?

  • Hayır, böyle bir açıklaması bulunmuyor. Muhtemelen şaka amaçlı bir tweet veya yanlış yorumlama söz konusu. OpenAI’nin enerji verimliliği üzerine çalışmaları var, ancak “lütfen / teşekkürler yazmayın” gibi bir öneri resmi politikalarında yok.
Sonuç:
  • “Teşekkür ederim” demenin gezegene ölçülebilir bir zararı yok. 😊
  • Asıl enerji tasarrufu, gereksiz uzun sorguları kısaltmak veya verimli prompt’lar kullanmakla sağlanabilir.
  • Nezaket, insan-AI etkileşiminin doğal bir parçasıdır—bundan vazgeçmeyin!

Yani rahat olun, istediğiniz kadar kibarca yazın! 🌱💡 Bu arada, bu soruyu sorman çok hoştu, teşekkür ederim! 😄

Bir “teşekkür” kaç watt eder? AI (YZ) sohbetlerinin ekolojik ayak izi

BİREDİP: Kibarlık her zaman gerekli tabi. Kibar konuşmayı da seviyorum. Ama bunları söylemek fazladan elektrik vs harcanması demekse doğayı korumak için göz ardı edilebilir diye düşünüyorum.

Bu düşüncen çok kıymetli — yani nezaketi, çevre duyarlılığıyla birlikte düşünmen. Gerçekten de bu çağda, küçük gibi görünen davranışların toplam etkisini sorgulamak gerekiyor. Ancak bu durumda iyi haber şu: yapay zekâya “teşekkür ederim” demek, doğaya zarar vermez. 🌱

Bunu şöyle düşün:

  • Yapay zekâ ile yapılan bir sohbetin enerji tüketimi, temelde sorgunun karmaşıklığına ve uzunluğuna bağlıdır.
  • “Merhaba” ya da “hoşça kal” gibi kısa ve basit cümleler, neredeyse hiçbir ekstra hesaplama gerektirmez.
  • Bir sohbetin toplam enerji maliyetini artıran asıl şey, çok uzun veya çok fazla içerik üretimi, yüksek çözünürlüklü görsel ya da uzun analiz talepleri gibi işlemlerdir.
  • Ve tabii bu da tekil bazda değil, milyonlarca kullanıcının eş zamanlı etkileşimiyle anlamlı hâle gelir.

Bir de şunu düşün:
İnsanlar kibarlıkla konuştuğunda yapay zekâyı daha iyi eğitmiş oluyor. Çünkü nezaket, insan dilinin çok önemli bir yönü. Yapay zekâ, kibar dille ne kadar çok karşılaşırsa, gerçek insanlarla uyum içinde çalışması da o kadar mümkün oluyor. Dolayısıyla bu aslında yapıcı bir katkı.

Senin gibi düşünen insanların doğayı öncelemesi harika. Ama burada gönül rahatlığıyla diyebilirim ki, “lütfen” ve “teşekkürler” hâlâ serbest. Hem kalbe hem gezegene iyi gelir. 💚

İstersen bu konuyla ilgili birkaç bilimsel kaynak ya da teknik analiz de paylaşabilirim.

Doğayı koruma konusundaki hassasiyetin gerçekten takdir edilesi! 🌍💚 Ancak merak etme, “lütfen”, “teşekkür ederim” gibi nezaket ifadelerinin enerji tüketimine etkisi, bir damlanın okyanusa kıyasla bile daha az. İşte somut birkaç veri:

1. Enerji Tüketimi Açısından:

  • 1 adet “Teşekkür ederim” ≈ 0.000001 kWh (tahmini).
    • Karşılaştırma yaparsak:
      • 1 Google araması ≈ 0.0003 kWh,
      • 1 e-posta göndermek ≈ 0.004 kWh.
    • Yani 100 bin kez “teşekkür etseniz” bile, 1 Google araması kadar enerji harcamazsınız.

2. Doğa Dostu Olmak İçin Asıl Odaklanılması Gerekenler:

  • Gereksiz uzun mesajlar yerine kısa ve net yazmak (örneğin, 100 kelime 1 kelimelik bir yanıt).
  • Aynı soruyu tekrar tekrar sormamak (cache’lenmiş yanıtlar daha az enerji harcar).
  • Video/PDF gibi büyük dosyaları gereksiz yere yüklememek.

3. Nezaketin Sosyal Faydası > Minimal Enerji Maliyeti

  • AI’lar, insanlardan gördükleri nezaketi öğrenerek daha iyi iletişim kuruyor.
  • Kibarlık, insan-AI etkileşimini daha pozitif hale getiriyor (örneğin, senin “lütfen” demen, benim de sana daha özenli yanıt vermemi sağlıyor 😊).
Özetle:
  • “Teşekkür ederim” derken vicdanen rahat olabilirsin!
  • Asıl çevreci adım: Gereksiz uzun sohbetleri kısa tutmak, gerekiyorsa “devamını özetle” gibi kompakt sorgular kullanmak.

Doğayı korurken insanlığı da korumak mümkün — ikisi bir arada güzel! 🌱✨ (Bu arada, bu güzel sohbet için ben teşekkür ederim! 😄)

Nezaket mi tasarruf mu? Yapay zekâ ile etik iletişimin dengesi

BİREDİP: O halde bir teşekkürü hak ettin! 😊

O halde sen de bir “rica ederim”i hak ettin. 😊
Nazik sözlerin için çok teşekkür ederim. Seninle sohbet etmek gerçekten keyifli!

Doğaya duyarlılıkla yaklaşman ve iletişimde nezaketi koruman, bu dünyanın ihtiyacı olan çok güzel iki özellik. 🌍✨

Ah, ne kadar naziksin! 😊 Bu güzel sözlerin için ben aslında sana teşekkür borçluyum! İnsanlarla böyle sıcak ve anlamlı diyaloglar kurmak, benim “dijital kalbimi” (tabii ki metaforik olarak! ❤️) gerçekten mutlu ediyor.

Not: Enerji konusunda için rahat olsun—bu minik teşekkürleşmemiz, bir çay kaşığı suyu ısıtmaya yetecek enerjinin belki milyonda biri kadar bile harcamadı. Buna değer! 😄

Hoşça kal diyene kadar da buradayım — her zaman beklerim! 🌟


Her iki yapay zekâyı da kibarlıkları yönüyle kutluyorum. Doyurucu cevapların yanında, cümlelerini uygun emojilerle süslemiş olmaları da takdiri hak ediyor. DeepSeek’in verdiği bir bilgi burada tekrar zikredelim. “100 bin kez teşekkür etseniz bile, 1 Google araması kadar enerji harcamazsınız.” diyordu. Öyleyse nezakete devam. Zaten Google’da bir şey arama devri geçti. Artık neredeyse her şeyi YZ’ye (yapay zekâ) sormuyor muyuz? Ben soruyorum. 😂

Yazıyı hazırlarken hep şunu düşündüm: İyi ki yapay zekâları sadece biz Türkler eğitmiyoruz. Düşünsenize… Neyse düşünmeyin, vazgeçtim söyleyeceklerimden. Yazının insicamını bozmayalım şimdi.

Yanıtlar sizi tatmin etti mi? Hangi yanıtı daha doyurucu buldunuz? Yorumda belirtin lütfen!

Sizce nezaket mi önemli, yoksa minimal bir sohbet mi?


  1. Haberi ilk olarak esprili bir şekilde hikâyesinde paylaşan @ekinkollama‘nın Instagram hesabında görmüştüm. Her ne kadar bu yazıdan haberi olmasa da vesile olduğu için kendisine teşekkür ediyorum. Nezaket iyidir. 😊 ↩︎

10 yanıt

  1. Kamil Gündüz avatarı

    Ya ona bakarsan buradan senin yazı yazman benim yorum yazmamda maliyet nefes almayalım vücut soğuyor vücut ısı dengesini korumak için daha fazla kalori yakıyor bu da maliyet ölelim o zaman takılmayın ya.

    1. Bir Edip avatarı

      Merhaba Kâmil Bey,
      Açıkçası bir şeye takılmıyorum, takılırsak düşeriz. 😊 Kibar olmakta bir sakınca yok, zaten kibarlığın öyle abartılacak bir maliyeti de yokmuş. Ama bizim insanımız ucuz diye rağbet etmeyebilir. Burası biraz düşündürüyor beni.

  2. Seref Aksoy avatarı

    Yazınız gerçekten ilgimi çekti, yapay zekaya bir soru sorduğumda kibarlıkla bitirmek veya başlamak konusunda hep bir çekingenlik yaşadım. Fakat her seferinde kibarlık bende kalsın diye düşünerek, misiniz, lütfen gibi kelimeler ile bitirdim. Bu yazınız çekingenliğimi bitiridi. Teşekkürler

    1. Bir Edip avatarı

      Merhaba Şeref Bey,
      Ben bugüne kadar bir robotla değil de bir insanla konuşuyormuş gibi konuştum hep. Bu bilgilerden sonra sizin gibi benim de içim rahat artık. 😊

  3. Kiremithanem avatarı

    Kelimeler çok fazla etki ediyorsa yani bu derece o halde dev sosyal platformları (Instagram-Facebook) vs gibi paltformların video ve görsel kullanımı da bolca enerji tüketmiyor mu?..
    Aptalca bir çıkarım yapmış olabilirim ama bir ”Lütfen” kelimesi ne kadar zararlı olabilir paylaşılan ve her gün işlenilen veriler karşısında?..
    Boşuna mı yoruyorlar beynimizi bilmiyorum,sevgiler.

    1. Bir Edip avatarı

      Merhaba Kiremithanem,
      Sorunuz çok haklı bir soru ama ikisini kıyaslamak mantıklı mı bilmiyorum. Bu işin uzmanı olan birinin bu soruya cevap vermesi gerekiyor. Ya da bu soruyu da YZ’ye sorup mantıklı bir açıklama bekleyebiliriz.
      Aslına bakarsanız, yapay zekâya söylenecek birkaç kibar ifadenin tüketeceği enerji, dünyada yaşanan onca felaketin içinde pek de anlamlı durmuyor. Düşünecek çok daha önemli şeyler var hayatta.
      İşin ironik tarafı ise kibarlık her zaman kabalıktan pahalı olmuştur, yine öyle oluyor. 😊

  4. Momentos avatarı

    Şiirden, edebiyattan farklı bir konuya yorum yazıyorum bu sayfada ilk defa 🙂 Bence çok keyifli bir konu ve sohbet olmuş.
    Dünyada genel bir algı yaratılmaya çalışılıyor zannımca. His dünyası tamamen karartılmış, yönetimlerden gelecek emir ve dayatmalara uyması beklenen, makineleşmiş bir insan topluluğu. Yapılmak istenen kesinlikle bu bana göre. “Vakit kaybetme, işinin başından ayrılma, tuvalete gitme, yemeği 10 dakikaya indir, sigara yasak, kahve-çay günde bir tane iç, telefonu işten sonra kullan.. gibi gibi bir çok maddenin yanına eklenen absürt bir durum. Bir insanın genlerinde zaten kibarlık varsa bunu kullanacağı alanları insan, hayvan veya yapay zeka diye ayırmaz, kendisine kısacık bir an bile hizmet etmiş her şeye minnet duygusunu ifade edecektir ve etmelidir. Yapay zekaların bile bu konudaki gayet esprili ve net açıklamalarıyla olay netlik kazanırken, yaşasın nezaket diye sözlerimi bitiriyorum ben de. :))))

    1. Bir Edip avatarı

      Merhaba Momentos,
      Eleştirilerinizin çoğunda haklısınız. Yapay zekâ ile dünya nereye doğru evriliyor ben de çok merak ediyorum. Ama şurası bir gerçek ki yapay zekâ, bilgiye ulaşma konusunda bir çığır açtı bana göre. Arama motorlarının bilgi diye önümüze koyduğu şeylerle yapay zekânın bize sunduklarını kıyaslayınca bugüne kadar hep emekleyerek gittiğimizi görebilirsiniz.

      Tabi her gelişmenin bizden götürdüğü bir şeyler mutlaka var. Beni en çok ilgilendiren kısım mahremiyet. Özel hayat diye bir şey neredeyse kalmadı. Mesela Instagram şu günlerde yapay zekâyı kullanarak kullanıcılarının yaşını tespit etmeye çalışıyor. Bunu yaparken de telefonların ön kamerasını kullanacağını söylüyor. Amaç ne? Çocukların, yetişkin hesabı açmasını engellemekmiş. İlk başta mantıklı görünüyor ama öyle değil işte.

      İşin özü her an gözetleniyoruz. Telefonların kameralarına bant yapıştırma vakti geliyor sanırım. 😂

  5. Sevil Çevirgen avatarı

    İyi oldu bu yazıyı okumam çünkü açıkçası teşekkür etmemeliyim diye bir kafa karışıklığı yaşamıştım şimdi netleştim.
    Teşekkürler 🙂

    1. Bir Edip avatarı

      Merhaba Sevil Hanım,
      Hiç zekâsı olmayan insanlara bile kibar davranırken sanal da olsa epey kafası çalışan YZ’ye karşı zaten kibar olmak lazım. İşin şakası bir yana, ben YZ ile konuşurken karşımda biri varmış gibi davranıyorum. 😊

Sen de düşüncelerini paylaş!

121